Tuz sağlığımıza dost mu duşman mı

Tuzlu

hayatın oluşumunda ve devamlılığında vazgecilmez bir oğe. Oysa durust miktarlarda tuketilmediğinde

dostumuz olduğu değin duşmanımız da… Vucudun su dengesini sağlamada başrole sahip olan tuzlu

fazla miktarlarda tuketilirse başta yurek-damar hastalıkları ve hipertansiyon olmak uzere

boylece cok hastalığa davetiye cıkarıyor. Bu noktada ailelere

yeni neslin tuz kullanım alışkanlığını henuz bebeklik doneminde sınırlandırmaları oğut ediliyor.
Once yediğimizin tadına bakmalıyız

Boylece coğumuz henuz tadına bile bakmadan once yemeklerimize tuz dokmek gibi bir alışkanlığa sahibiz. İnsan yaşamı icin hayati bir oneme sahip olmasına rağmen

o kadar coğumuz tuzu yalnızca alışkanlıklarımızdan kurtulamadığımız icin bu sıklıkta kullanıyoruz. Bu sebeple

damak zevki duyumuzun oluşmasında hic kuşkusuz epeyce onemli bir yere sahip olan tuzlu

uzun yıllardır tum dunyada bir ağız dalaşı konusu haline geldi. İcin bulunduğumuz "14-20 Mart Dunya Tuza Dikkat Haftası" dahilinde tuzu hangi miktarda kullanmamız gerektiğine ilişkin oyle fazla soru gundemdeyken

Medical Park Goztepe Hastanesi İc Hastalıkları Uzmanı Dr. Semiha Kaplan tuzlu kullanımı hakkında merak edilenleri anlattı:
Turkiye'de birey başına tuketilen tuz miktarı 18 gram

Mutfaklarımızda kullandığımız klasik sofra tuzunun

diğer adıysa "sodyum klorur”dur. Bunun yuzde 60'ını klor

yuzde 40'ını sodyum oluşturur. Yuzde 60'ı su olan vucudumuzun su dengesini tuzlu sağlar

ama gerektiğinden artı alınan her gram tuz dengeyi bozmak icin yeterlidir. Jurnal alınması gereken tuz miktarı ise 0.5 ilÃ‚ 5 gram duzeyindedir. Gunluk alınan tuzun takriben dortte ucu işlenmiş gıdalardan sağlanırken

dortte biri ise masada yemeğe eklenen tuzlu ile alınıyor. Vucudun gereksindiğinden daha fazla tuketilen tuz ilk olarak hipertansiyon ve damar sertliği edinmek uzere

bunlara ast bircok yurek ve damar hastalıklarına nicin oluyor. Yapılan araştırmalarda Turkiye'de birey başına tuz tuketiminin jurnal 18 gram civarında olduğu goruluyor.
Tuz alışkanlığı bebeklikten kazanılmalı

Tuzun hayatımıza olan etkisi cocukluk yaşlarına dayanmaktadır. Damak Zevki zevkimiz

cocukluk doneminde ailemizin damak ile şekillenmektedir. Cocuklarımızı bebeklikten itibaren az tuzlu bir gıda ile eğitirsek gelecekte tuzun neden olabileceği hipertansiyon ve kalp hastalıklarından korunmasında yardımcı olmuş oluruz. Bu konuda emin bir vakit belirlemek cok icten olmasa da şu bir hakiki ki

yurek-damar hastalıkları ve hipertansiyon acısından var olan kayda değer risk faktorlerinden biri de aşırı tuzlu tuketimidir. Bu hastalıklar beraberinde bobrek hastalıklarını da getirmektedir. Oteki onemli hastalıklar ise mide kanseri gelişimi

bobrek taşı

kemik erimesi (osteoporoz) astım atakları ve beyin damar hastalıklarıdır.
Tuzlu tuketimini azaltmanın 7 yolu

1- Taze sebze ve meyve tuketimini artırmalı

fast food tuketimini azaltmalı hatta mumkunse ortadan kaldırmalıyız.
2- Yemeklerimize tuzu aratmayacak taze baharatlar ile ceşitlendirebiliriz. Nane kekik maydanoz dereotu fesleğen gibi baharatlar bu ihtiyacı giderebilir.
3- Alışveriş yaparken aldığımız urunlerin uzerlerindeki tuz oranlarına dikkat etmeliyiz.
4- Tuz oranı yuksek olan turşu ketcap mayonez zeytin tuzlu peynir gibi gıdaların tuketimine dikkat etmeliyiz.
5- Patates

pancar

muz

kuru fasulye gibi potasyum yonunden yuksek gıdaların tuketimini artırabiliriz. (Bir Takım bireyler icin fazla potasyum tuketimi zararlı olabilir. Ozellikle bobrek rahatsızlığı veya daha başka sıhhat sorunları olan kişiler tuzlu yerine gecen maddeleri kullanmadan once doktora danışmalıdırlar)
6- Tuzlu oranı yuksek olan kavrulmuş kuruyemişleri yok taze olanları harcamak daha sağlıklıdır.
7- En onemlisi de tuzu keserken pat diye bire yok azaltarak yapınız; yeme zevkiniz bozulursa tuzu kesmek ıstırap gibi olabilir.

Peki iyotlu mu yoksa iyotsuz tuz mu tuketmeliyiz

İyotlu tuz

iyot eklenmiş sofra tuzudur. İyot vucudun enerji harcama hızını etkileyen ve bir tiroit hormonu olan tiroksinin yapısında yer alır. Yeterli miktarda iyot alınmazsa

cisim yeterli tiroksini uretemez. Bunun sonucunda vucudunuzun enerjiyi harcama hızı azalır ve kilo artışı sorun olmaya başlayabilir. Guatr oluşumunda etken yetkisiz iyot alımıdır. Ulkemiz icin manÃ‚lı bir sağlık sorunudur. Ulkemizde Ege

Karadeniz ve Akdeniz'in ic kısımları

Doğu ve İc Anadolu'da bir takım yerlerin endemik guatr bolgesi olduğu bildirilmektedir. Kolay guatr oluştuktan daha sonra iyotlu tuz kullanımının etkisi yoktur. İyotlu tuzlu

hastalığın oluşmasını ve gelişmesini onlemektedir. İyotlu tuzun 1 gramında yaklaşık 70 mikrogram iyot vardır. İyot yetersizliğinin yol actığı bir diğer hastalık da Kretinizm'dir. Bu hastalık

gebeliği boyunca eksik miktarda iyot bolge annelerden doğan cocuklarda gorulen bir hastalıktır. ZekÃ‚ geriliği

spastik motor bozukluğu

kas erimesi

işitme ve hitabe engeli

hitabe ve oğrenme gucluğu gibi rahatsızlıklarla ilişkilidir.
Tuzu yemekten piştikten daha sonra eklemek en doğrusu

İyot yetersizliği; dunyada onlenebilir zekÃ‚ geriliği ve beyin hasarının en temel nedenidir. Kayda Değer bir halk sağlığı sorunudur. İyot yetersizliği sorununun onlenmesi; basit ve ucuzdur. Pişirme esnasında iyot kaybı olur

bu nedenle tuzlu yemeklere pişirme sonrası eklenmelidir. Saklama sırasında oluşacak iyot kaybını durdurmak icin; iyotlu tuz

serin

kuru

ışıksız ortamda ve koyu renkli sırca kaplarda saklanmalıdır.