Osmanlı Öncesi İstanbul'da Su Tesisleri

Osmanlı Öncesi İstanbul'da Su Tesisleri

İstanbul'un bilinen en eski su tesisleri: Roma İmparatorluğu dönemine tarihlenmektedir. Sahip oldukları kentlerde su tesislerine büyük önem veren Romalılar

Antik Byzantion / Konstantinopolis / İstanbul'da da geniş bir su şebekesi kurmuşlar; kendilerinden önceki uygarlıklarda olduğu gibi şehre anıtsallık ve hareket kazandıran çok katlı

sütunlu ve heykellerle süslü nympheumlara

hamamlara

evlere

saraylara su getiren yapıları inşaa etmişlerdir. Vitruvius

roma dönemi mimarlığı yapı tipleri ve inşaa tekniklerini anlattığı on kitaptan oluşan De Architecture adlı eserinin VIII. Kitabında Roma'daki su yapılarını (sukemerleri

kuyular

sarnıçlar

suterazileri)

IX. ve X. Kitaplarda da su aletlerini (su saati

su orgu

su basma makinaları

su çarkı

su değirmeni

Ctesibius pompası) anlatırken Roma dönemi maksemlerinin

suyollarının

kanalların

büyük su toplama havuzlarının tanımlarını vermektedir.

Roma dönemi ile ilgili bilgi veren yayınlardan

şehre uzak kaynaklardan kanallarla taşınıp getirilen suların

yüksek yerlerdeki su toplama havuzlarında ve taksimlerde toplanarak ve kanallarla sarnıçlara

evlere ve çeşmelere dağıtıldığı anlaşılmaktadır. Strzygowski ve Forchheimer

İstanbul'un Bizans dönemi su yapılarını anlattıkları Die Byzantinischen Wasserbehalter von Konstantinopel (1893) adlı kitapta

Belgrad Ormanları'ndaki bendlerde toplanan suların bir boru hattı ile buradan alınıp Haliç'e akan iki derenin oluşturduğu vadiler üzerinden sukemerleri yoluyla taşınarak şehir sularında Eğrikapı'ya kadar geldiğini

buradan kente dağıtılmak üzere üç ayrı semtteki (Atpazarı

Yenibahçe

Ayasofya) taksimlere ulaştığını belirtmektedirler.