- Katılım
- 30 Ara 2023
- Mesajlar
- 9,638
- Konu Yazar
- #1
1-el-FÂTİHA
...
Müddesir sûresinden sonra Mekke’de inmiştir. 7 (yedi) âyettir. Kur’an’ın ilk sûresi olduğu için açış yapan açan manasına “Fâtiha” denilmiştir. Diğer adları şunlardır: Ana kitap manasına “Ümmü’l-Kitâp” dinin asıllarını ihtiva eden manasına “el-Esâs” ana hatlarıyla İslâm’ı anlattığı için “el-Vâfiye” ve “el-Seb’u'l-Mesânî” birçok esrarı taşıdığı için “el-Kenz”.
Peygamberimiz “Fâtiha’yı okumayanın namazı olmaz” buyurmuştur. Onun için Fâtiha namazların her rekâtında okunur. Manası itibariyle Fâtiha en büyük dua ve münâcâttır. Kulluğun yalnız Allah’a yapılacağı desteğin yalnızca Allah’tan geldiği doğru yola varmanın da doğru yoldan sapmanın da Allah’ın iradesine dayandığı çünkü hayrı da şerri de yaratanın Allah olduğu hususları bu sûrede ifadesini bulmuştur.
Kur’an insanlığa doğru yolu göstermek için indirilmiştir. Kur’an’ın ihtiva ettiği esaslar ana hatları ile Fâtiha’da vardır. Zira Fâtiha’da övgüye ta’zime ve ibadete lâyık bir tek Allah’ın varlığı O’nun hakimiyeti O’ndan başka dayanılacak bir güç bulunmadığı anlatılır ve doğru yola gitme iyi insan olma dileğinde bulunulur.
2-el-BAKARA
Medine’de inmiştir. 286 (ikiyüzseksenaltı) âyettir. Kur’an’ın en uzun sûresidir. Adını 67-71. âyetlerde yahudilere kesmeleri emredilen sığırdan alır. Yalnız 281. âyeti Veda Haccında Mekke’de inmiştir. İnanca ahlâka ve hayat niz¤¤¤¤¤ dair hükümlerin önemli bir kısmı bu sûrede yer almıştır.
3-ÂL-İ İMRÂN
Medine’de nâzil olmuştur. 200 (İki yüz) âyettir. 34-37. âyetlerde Hz. Meryem’in babasının mensup olduğu İmrân ailesinden söz edildiği için sûre bu adı almıştır.
4-en-NİSÂ
Hicretten sonra Medine’de nâzil olmuştur 176 (yüzyetmişaltı) âyettir. “Nisâ” kadınlar demektir. Bu sûrede daha çok kadından cemiyet içinde kadınların hukukî ve içtimaî yer ve değerlerinden bahsedildiği için adına “Nisâ” denmiştir.
5-el-MÂİDE
.
Üçüncü âyetin dışında sûrenin bütünü Medine’de hicrî altıncı yılda nâzil olmuştur. 120 (yüzyirmi) âyettir. Buhârî ve Müslim’de Hz. Ömer’den rivayet edildiğine göre “Bugün size dininizi ikmal ettim…” ifadesinin yer aldığı âyet Mekke’de vedâ haccında cuma günü Arafe akşamı nâzil olmuştur. “Mâide” sofra demektir.
112 ve 114. âyetlerde Hz. İsa zamanında gökten indirilmesi istenen bir sofradan bahsedildiği için sûreye bu isim verilmiştir. Bundan önceki sûrede dinî zümreler içinden münafıklar ağırlıkla söz konusu edilmişti.
Bu sûrede ise yine münafıklardan bahsedilmekle beraber ağırlık ehl-i kitapta ve özellikle hristiyanlardadır. Bunun dışında sûrede hac farizası abdest gusül teyemmüm ile ilgili bazı bilgiler içki ve kumar yasağı ahitlere ve söze bağlılık içtimaî ve ahlâkî münasebetler haram ve helâl yiyecekler gibi bilgi ve hükümlere temas edilmiştir.
6-el-EN’ÂM
En’âm sûresi 165 (yüzaltmışbeş) âyettir. 91 92 93 ve 151 152 153. âyetler Medine’de diğerleri Mekke’de inmiştir. Sûrenin bazı âyetlerinde Arapların kurban edilen hayvanlarla ilgili birtakım gelenekleri kınandığı için sûreye En’âm sûresi denmiştir. En’âm; koyun keçi deve sığır ve manda cinslerini bir arada ifade eden bir kelimedir.
7-el-A’RÂF
A’râf sûresi Mekke’de inmiş olup 206 (ikiyüzaltı) âyettir. 46. ve 48. âyetlerde A’râf’ta yani cennet ve cehennem ehli arasındaki yüksek bir yerde bulunan insanlardan söz edildiği için sûreye bu ad verilmiştir.
8-el-ENFÂL
Enfâl sûresi 75 (yetmişbeş) âyettir. 30 ilâ 36. âyetler Mekke’de diğerleri Medine’de inmiştir. Enfâl ziyade manasına gelen “nefl” kelimesinin çoğuludur. İslâm dinini savunmak için yapılan savaşlarda elde edilen sevaba ek olarak alınan ganimet malına da “nefl” denilmiştir. Sûrenin birinci âyetinde savaştan elde edilen ganimetlerin Allah ve Resûlüne ait olduğu ifade edildiği için sûreye bu ad verilmiştir.
9-et-TEVBE
Tevbe sûresi 129 (yüzyirmidokuz) âyettir. 128 ve 129. âyetler Mekke’de diğerleri Medine’de inmiştir. 104. âyet tevbe ile ilgili olduğu için sûreye bu isim verilmiştir. Sûrenin bundan başka birçok ismi olup en meşhuru Berâe’dir. Bu sûrenin Enfâl sûresi’nin devamı veya başlı başına bir sûre olup olmadığı hakkında ihtilâf olduğu için başında Besmele yazılmamıştır.
Hicretin dokuzuncu yılında Hz. Ebu Bekir hac emîri olarak tayin edilmiş ve müslümanlar hacca gönderilmişti. Bu sûre inince Resûlullah (s. a.) Allah’ın emirlerini hacdaki insanlara tebliğ etmesi için Hz. Ali’yi görevlendirdi. Hz. Ali hac kafilesine ulaştığında Hz. Ebu Bekir “Amir olarak mı geldin yoksa memur olarak mı?” diye sordu; Hz. Ali sadece sûreyi Mekke’de hacılara tebliğ ile me’mûr olduğunu bildirdi.
Hz. Ali bayramın birinci günü Akabe Cemresi yanında ayağa kalkarak kendisinin Peygamber tarafından gönderilmiş bir elçi olduğunu bildirdi ve bir hutbe okudu sonra da bu sûrenin başından 30 veya 40 âyet oku¤¤¤¤¤ dedi ki: “Dört şeyi tebliğe memurum: 1. Bu yıldan sonra Kâbe’ye hiçbir müşrik yaklaşmayacak 2. Hiç kimse çıplak olarak Kâbe’yi ziyâret etmeyecek 3. Müminden başkası cennete girmeyecek 4. Müşrik kabileler tarafından bozulmamış antlaşmalar antlaşma süresinin sonuna kadar yürürlükte kalacak.”
10-YÛNUS
Yunus sûresi 109 (yüzdokuz) âyet olup 40 94 95 ve 96. âyetler Medine’de diğerleri Mekke’de inmiştir. 98. âyette Hz. Yunus’un kavminden bahsedildiği için sûreye bu ad verilmiştir. Mekke halkı kendi içlerinden bir adamın peygamber olabileceğine inanamıyorlar ve: “Allah Ebû Tâlib’in yetimi Muhammed’den başka bir peygamber bulamadı mı?” diyorlardı. Hiç olmazsa hatırı sayılır zengin ve makam sahibi birisinin peygamber olmasını daha uygun görüyorlardı. İşte bunun üzerine bu sûre inmiştir.
11-HÛD
Hûd sûresi 123 (yüzyirmiüç) âyet olup 12 17 ve 114. âyetler Medine’de diğerleri Mekke’de inmiştir. 50 - 60. âyetlerde Arabistan halkına gönderilmiş peygamberlerden biri olan Hûd (a. s.)’ın hayatından bahsedildiği için sûreye bu isim verilmiştir. Yunus sûresinden sonra inmiş olup onun devamı niteliğindedir. İtikada ait esasları Kur’an’ın mucize oluşunu ahiretle ilgili meseleleri sevap ve cezayı ve Hz. Hûd’dan başka Nuh Salih İbrahim Lût Şuayb ve Musa (a. s.) gibi peygamberlerin kıssalarını ihtiva etmektedir.
12-YÛSUF
Yusuf suresi 111 (yüzonbir) âyet olup 12 ve 3. âyetler Medine’de diğerleri Mekke’de inmiştir. Sûrenin başından sonuna kadar Yusuf Peygamber’den bahsedildiği için bu adı almıştır.
13-er-RA’D
Ra’d Sûresi 43 (kırküç) âyet olup Mekke’de mi Medine’de mi indiği hakkında ihtilaf vardır. Sûrenin muhtevası göz önüne alınırsa Mekke’de indiğini söyleyenlerin görüşü biraz daha ağırlık kazanır. Sûrenin onüçüncü âyetinde gök gürültüsü manasına gelen “er-Ra’d” kelimesi zikredildiği için sûreye bu ad verilmiştir.
14-İBRÂHİM
İbrahim sûresi 52 (elliiki) âyet olup 28 ve 29. âyetler Medine’de diğerleri Mekke’de inmiştir. 35-41. âyetler Hz. İbrahim’in duasını ihtiva ettiği için sûreye bu ad verilmiştir.
15-el-HİCR
Hicr sûresi 99 (doksandokuz) âyet olup 87’si Medine’de diğerleri Mekke’de inmiştir. Hicr bir yer adıdır. 80-84. âyetlerde Hicr’den bahsedildiği için sûreye bu ad verilmiştir.
16-en-NAHL
Nahl sûresi 128 (yüzyirmisekiz) âyet olup son üç âyeti Medine’de diğerleri Mekke’de inmiştir. 68. âyette bal arısından söz edildiği için sûreye bu ad verilmiştir.
17-el-İSRÂ
Mekke’de nâzil olmuştur. Ancak 26 32 33 ve 57. âyetlerle 73 ilâ 80. âyetlerin Medine’de indiği rivayet edilmektedir. 111 (yüzonbir) âyettir. “İsrâ” kelimesi geceleyin yürümek manasına gelir. Hz. Peygamber’in Mi’rac mucizesinin Mekke’den Kudüs’e kadar olan kısmı bu sûrede anlatıldığından sûre “İsrâ” adını almıştır.
18-el-KEHF
Kehf sûresi 110 (yüzon) âyettir. Mekke’de nâzil olmuştur. Ancak 28. âyetin Medine’de nâzil olduğu rivayeti de vardır. Sûre bu adı içinde söz konusu edilen ve “mağara arkadaşları” demek olan “Ashâb-ı Kehf”den almıştır.
19-MERYEM
Meryem sûresi 98 (doksansekiz) âyet olup Mekke’de nâzil olmuştur. Bazı tefsircilere göre 58. âyet bazılarına göre de 71. âyet Medine’de nâzil olmuştur. Bu sûre diğer bahisler yanında özellikle Hz. Meryem’den ve onun Hz. İsa’yı dünyaya getirmesinden bahsetmesi sebebiyle “Meryem sûresi” adını almıştır.
20-TÂ-HÂ
135 (yüzotuzbeş) âyet olup Mekke’de nâzil olmuştur. Sûre ismini başındaki Tâ-Hâ harflerinden almıştır. Hz. Ömer’in bu sûre vesilesiyle müslüman oluşu İslâm tarihinin önemli bir hatıra sayfasıdır. Olay kısaca şöyledir: İslâm’ın yaman bir düşmanı olan Hattâb oğlu Ömer Resûlullah’ı öldürme vazifesini üstlenmiş ve bu iş için yola çıkmıştı.
Ancak yolda kız kardeşi Fatıma ile eniştesi Saîd’in müslüman olduğunu öğrenince önce onların işini bitirmeye karar verdi. Tâ-Hâ sûresini okumakta olan karı-koca Ömer’in geldiğini görünce Kur’an sayfalarını sakladılarsa da Ömer onları duymuştu. Okuduklarını görmek istediğini söyledi. İnkâr etmeleri üzerine Saîd’e saldırdı.
Kendisine mâni olmak isteyen Fatıma’yı tokatladı. Yüzlerinden kanlar akan Fatıma cesarete gelerek müslüman olduklarını açıkça söyledi. Kardeşinin haline acıyan Ömer bu sefer yumuşak bir sesle okuduklarını tekrar istedi. Tâ-Hâ sûresinin yazılı bulunduğu sayfaları okuyunca Kur’an’ın mucizeli tesirinden nasibini alarak Resûlullah’ın huzuruna gitti ve müslüman oldu.
21-el-ENBİYÂ
Enbiyâ sûresi 112 (yüzoniki) âyettir ve Mekke’de nâzil olmuştur. Başka konular yanında bilhassa bazı peygamberler ve onların kavimleriyle olan münasebetlerinden bahsettiği için Enbiyâ (Peygamberler) sûresi adını almıştır.
22-el-HACC
Sûre 78 (yetmişsekiz) âyettir. Müfessirlerin çoğunluğuna göre 19. âyetten itibaren 6 âyet Medine’de diğerleri Mekke’de nâzil olmuştur. Bu sûrede hac farizasının daha önce Hz. İbrahim tarafından başlatıldığından ve Hz. Muhammed (s. a.) tarafından da devam ettirildiğinden bahsedildiği için sûreye “Hac sûresi” denilmiştir.
23-el-MÜ’MİNÛN
118 (yüzonsekiz) âyet olup Mekke’de nâzil olmuştur. Özellikle ilk âyetlerinde kurtuluşa eren müminlerin ibadetlerinden ahlâki yaşayışlarından ve nâil olacakları uhrevî nimetlerden bahsedildiği için sûre “el-Mü’minûn” adını almıştır. Nitekim Abdullah b. Abbas’tan rivayet edilen bir hadiste Hz. Peygamber (s. a.) bu âyetlerin inzâlini müteakip “Bana on âyet indi ki durumu bunlara uyan cennete gidecektir” buyurdu ve bu sûrenin ilk on âyetini okudu.
24-en-NÛR
64 (altmışdört) âyetten ibaret olan sûrenin tamamı Medine’de nâzil olmuştur. “Nûr âyeti” diye bilinen 35. âyette Allah’ın gökleri ve yeri aydınlatan nûrundan bahsedildiği için “Nûr sûresi” adını almıştır.
25-el-FURKAN
Bu sûre Mekke’de nâzil olmuştur sadece üç âyetinin (68 69 70) Medine’de nâzil olduğu hakkında bir rivayet vardır. 77 (yetmişyedi) âyettir. Sûre adını ilk âyetinde geçen “el-furkan” kelimesinden alır. “Furkan” hakkı bâtıldan ayırdeden demektir ve Kur’an-ı Kerim’in isimlerindendir.
26-eş-ŞUARÂ
Mekke’de nâzil olan bu sûre 227 (ikiyüzyirmiyedi) âyettir. 224 225 226 227. âyetleri (dört âyet) Medine’de nâzil olmuştur. “Şuarâ” şairler demektir; 224. âyetinde şairlerden sözedildiği için sûre bu ismi almıştır. Muhaliflerin Kur’an’a karşı ileri sürdükleri iddialarından biri de onun bir şair tarafından meydana getirilmiş olduğu idi. İşte Kur’an Hz. Peygamber’in irşadı ile daha önceki peygamberlerin irşadlarının özde birleştiğini ve Kur’an’ın bir şair eseri olmadığını isbat ederek bu iddiayı çürütmekte ve reddetmektedir.
27-en-NEML
Bu sûre Mekke’de nâzil olmuştur. 93 (doksanüç) âyettir. “Neml” karınca demektir. 18. âyetinde Süleyman aleyhisselâmın ordusuna yol veren karıncalardan söz edildiği için sûre bu ismi almıştır.
28-el-KASAS
Bu sûre Mekke’de nâzil olmuştur. 85. âyetinin hicret esnasında Mekke ile Medine arasında 52 ilâ 55. âyetlerinin ise Medine’de nâzil olduğu rivayet edilmiştir. 88 (seksensekiz) âyettir. “Kasas” olaylar hikâyeler demektir. İsmini 25. âyetinden almıştır. Sûrenin başlıca konularını Hz. Musa’nın çocukluğundan itibaren hayatı mücadeleleri; tevhid ehlinnin zaferi ve dünya servetine güvenilmemesi teºkil etmektedir.
29-el-ANKEBÛT
Mekke’de nâzil olan bu sûre 69 (altmışdokuz) âyettir. “Ankebût” örümcek demektir. 41. âyetinde kâfirlerin işleri örümcek ağına benzetildiği için sûre bu ismi almıştır.
30-er-RÛM
17. âyeti hariç sûrenin tamamı Mekke’de nâzil olmuştur. 60 (altmış) âyettir. İranlılarla yapılan savaşta yenilmiş olan Rumların (Bizanslıların) tekrar galip gelecekleri anlatıldığından sûreye bu isim verilmiştir.
31-LOKMAN
Mekke’de nâzil olmuºtur. 27 28 ve 29. âyetlerinin Medine’de nâzil olduğu da rivayet edilmiştir. 34 (otuzdört) âyettir. Hz. Lokman’ın kıssasını anlattığı için bu adı almıştır.
32-es-SECDE
Adını 15. âyette geçen kelimeden alan bu sûre Mekke’de nâzil olmuştur. 18 19 ve 20. âyetlerinin Medine’de nâzil olduğu da rivayet edilmiºtir. 30 (otuz) âyettir.
33-el-AHZÂB
Medine’de nâzil olmuştur. 73 (yetmişüç) âyettir. “Ahzâb” “hizb”in çoğuludur. Topluluk gurup bölük parti gibi manalara gelir. Her gün mutad olarak devam edilen dua demetine Kur’an cüzünün dörtte birine de hizip denir. Bu sûrede müslümanlara karşı savaşmak üzere birleşen Arap kabilelerinden bahsedildiği için bu isim verilmiştir.
(Rivayete göre bir takım ileri gelen müşrikler “Uhud” savaşından sonra Medine’ye gelmişler münafıkların lideri Abdullah b. Übeyy’in evine misafir olmuşlardı. Hz. Peygamber bunlara kendisiyle görüşmek üzere emân vermişti.
Bu görüşme esnasında Resûlullah’a: Sen bizim taptıklarımızı diline dolamaktan vazgeç “onlar menfaat sağlayabilir şefâat edebilir” de biz de seni Rabbinle başbaşa bırakalım dediler. Orada bulunan müslümanların canları sıkıldı onları öldürmek istediler. Bunun üzerine verilmiş olan emânın bozulması konusunda Allah’tan korkmalarını ve kâfirler ile münafıkların sözlerine boyun eğmemelerini Resûlullah’ın şahsında müminlerden isteyen 1. âyet nâzil oldu.
34-SEBE’
Mekke’de nâzil olmuştur. 54 (ellidört) âyettir. Yalnız 6. âyeti Medine’de inmiştir. Sûre adını Yemen’de bir bölge veya kabile ismi olan Sebe’ kelimesinin geçtiği 15. âyetten alır.
35-FÂTIR
Mekke’de nâzil olmuştur 45 (kırkbeş) âyettir.
36-YÂSÎN
Sûre ismini iki harften ibaret olan ilk âyetten almıştır. Mekke’de inmiştir. 83 (seksenüç) âyettir. Sûreye isim olarak verilen “yâsîn”in genellikle “Ey insan!” manasına geldiği kabul edilir. Bununla kasdedilen Hz. Peygamber’dir. Yâsîn sûresi Kur’an’ın kalbi kabul edilmiş ve müslümanlar arasında ayrı bir önem kazanmıştır. Fazileti hakkında hadisler vardır.
37-es-SÂFFÂT
Adını saf tutmuş meleklere işaret eden ilk âyetten alan ve kâinattaki güçlerden söz eden bu sûre Mekke’de inmiştir. 182 (yüzsekseniki) âyettir. İlk üç âyette saf tutmuş meleklere bulutları sevk ve idare eden güce zikri yapan dile yahut insana yemin edilerek Allah’ın bir olduğu gerçeği ortaya konmuştur.
38-SÂD
Kamer sûresinden sonra Mekke’de inmiştir 88 (seksensekiz) âyettir. İsmini birinci âyette yer alan Sâd harfinden alır.
39-ez-ZÜMER
Mekke’de nâzil olmuştur. 75 (yetmişbeş) âyettir. Yalnız 53 - 55. âyetler Medine’de inmiştir. Adını 71 ve 73. âyetlerde geçen mümin ve kâfirlerin oluşturduğu topluluklar anl¤¤¤¤¤ gelen “zümer” kelimesinden almıştır.
40-el-MÜ’MİN
Aynı zamanda Gâfir adını da taşıyan bu sûre 85 (seksenbeş) âyettir. 56 ve 57. âyetleri Medine’de inmiştir. Adını Firavun ailesinden inanan bir kişinin vasıflarının sayıldığı 28 - 45. âyetlerden alır.
41-FUSSILET
Adını 3. âyette geçen “fussılet” kelimesinden almıştır. Secde Hâ Mîm ve Mesâbih adları ile de anılan bu sûre Mekke’de inmiştir. 54 (ellidört) âyettir.
42-eş-ŞÛRÂ
Mekke’de nâzil olan bu sûre 53 (elliüç) âyettir. Yalnız 23 - 26. âyetleri Medine’de inmiştir. Adını 38. âyette geçen ve müslümanların işlerini aralarında danışma ile yapmalarının gereğini bildiren Şurâ kelimesinden almıştır.
43-ez-ZUHRUF
Zuhruf altın ve mücevher anl¤¤¤¤¤ gelir. Sûrede bunlardan söz edildiği ve Allah’ın insana sahip olduğu altın ve mücevherle değil inanç ve davranışlarına göre değer verdiği anlatıldığı için sûre bu adla anılmıştır. Mekke’de inmiºtir ve 89 (seksendokuz) âyettir.
44-ed-DUHÂN
Mekke’de inen bu sûre 59 (ellidokuz) âyettir. Adını onuncu âyette geçen ve duman manasına gelen “duhan” kelimesinden almıştır.
45-el-CÂSİYE
Mekke’de inmiştir. 37 (otuzyedi) âyettir. Adını 28. âyette geçen ve kıyamette diz üstü çökenleri anlatan “câsiye”den almıştır. Bu sûreye şerîat ve dehr sûresi de denilmiºtir.
Devamı Aşağıda
...
Müddesir sûresinden sonra Mekke’de inmiştir. 7 (yedi) âyettir. Kur’an’ın ilk sûresi olduğu için açış yapan açan manasına “Fâtiha” denilmiştir. Diğer adları şunlardır: Ana kitap manasına “Ümmü’l-Kitâp” dinin asıllarını ihtiva eden manasına “el-Esâs” ana hatlarıyla İslâm’ı anlattığı için “el-Vâfiye” ve “el-Seb’u'l-Mesânî” birçok esrarı taşıdığı için “el-Kenz”.
Peygamberimiz “Fâtiha’yı okumayanın namazı olmaz” buyurmuştur. Onun için Fâtiha namazların her rekâtında okunur. Manası itibariyle Fâtiha en büyük dua ve münâcâttır. Kulluğun yalnız Allah’a yapılacağı desteğin yalnızca Allah’tan geldiği doğru yola varmanın da doğru yoldan sapmanın da Allah’ın iradesine dayandığı çünkü hayrı da şerri de yaratanın Allah olduğu hususları bu sûrede ifadesini bulmuştur.
Kur’an insanlığa doğru yolu göstermek için indirilmiştir. Kur’an’ın ihtiva ettiği esaslar ana hatları ile Fâtiha’da vardır. Zira Fâtiha’da övgüye ta’zime ve ibadete lâyık bir tek Allah’ın varlığı O’nun hakimiyeti O’ndan başka dayanılacak bir güç bulunmadığı anlatılır ve doğru yola gitme iyi insan olma dileğinde bulunulur.
2-el-BAKARA
Medine’de inmiştir. 286 (ikiyüzseksenaltı) âyettir. Kur’an’ın en uzun sûresidir. Adını 67-71. âyetlerde yahudilere kesmeleri emredilen sığırdan alır. Yalnız 281. âyeti Veda Haccında Mekke’de inmiştir. İnanca ahlâka ve hayat niz¤¤¤¤¤ dair hükümlerin önemli bir kısmı bu sûrede yer almıştır.
3-ÂL-İ İMRÂN
Medine’de nâzil olmuştur. 200 (İki yüz) âyettir. 34-37. âyetlerde Hz. Meryem’in babasının mensup olduğu İmrân ailesinden söz edildiği için sûre bu adı almıştır.
4-en-NİSÂ
Hicretten sonra Medine’de nâzil olmuştur 176 (yüzyetmişaltı) âyettir. “Nisâ” kadınlar demektir. Bu sûrede daha çok kadından cemiyet içinde kadınların hukukî ve içtimaî yer ve değerlerinden bahsedildiği için adına “Nisâ” denmiştir.
5-el-MÂİDE
.
Üçüncü âyetin dışında sûrenin bütünü Medine’de hicrî altıncı yılda nâzil olmuştur. 120 (yüzyirmi) âyettir. Buhârî ve Müslim’de Hz. Ömer’den rivayet edildiğine göre “Bugün size dininizi ikmal ettim…” ifadesinin yer aldığı âyet Mekke’de vedâ haccında cuma günü Arafe akşamı nâzil olmuştur. “Mâide” sofra demektir.
112 ve 114. âyetlerde Hz. İsa zamanında gökten indirilmesi istenen bir sofradan bahsedildiği için sûreye bu isim verilmiştir. Bundan önceki sûrede dinî zümreler içinden münafıklar ağırlıkla söz konusu edilmişti.
Bu sûrede ise yine münafıklardan bahsedilmekle beraber ağırlık ehl-i kitapta ve özellikle hristiyanlardadır. Bunun dışında sûrede hac farizası abdest gusül teyemmüm ile ilgili bazı bilgiler içki ve kumar yasağı ahitlere ve söze bağlılık içtimaî ve ahlâkî münasebetler haram ve helâl yiyecekler gibi bilgi ve hükümlere temas edilmiştir.
6-el-EN’ÂM
En’âm sûresi 165 (yüzaltmışbeş) âyettir. 91 92 93 ve 151 152 153. âyetler Medine’de diğerleri Mekke’de inmiştir. Sûrenin bazı âyetlerinde Arapların kurban edilen hayvanlarla ilgili birtakım gelenekleri kınandığı için sûreye En’âm sûresi denmiştir. En’âm; koyun keçi deve sığır ve manda cinslerini bir arada ifade eden bir kelimedir.
7-el-A’RÂF
A’râf sûresi Mekke’de inmiş olup 206 (ikiyüzaltı) âyettir. 46. ve 48. âyetlerde A’râf’ta yani cennet ve cehennem ehli arasındaki yüksek bir yerde bulunan insanlardan söz edildiği için sûreye bu ad verilmiştir.
8-el-ENFÂL
Enfâl sûresi 75 (yetmişbeş) âyettir. 30 ilâ 36. âyetler Mekke’de diğerleri Medine’de inmiştir. Enfâl ziyade manasına gelen “nefl” kelimesinin çoğuludur. İslâm dinini savunmak için yapılan savaşlarda elde edilen sevaba ek olarak alınan ganimet malına da “nefl” denilmiştir. Sûrenin birinci âyetinde savaştan elde edilen ganimetlerin Allah ve Resûlüne ait olduğu ifade edildiği için sûreye bu ad verilmiştir.
9-et-TEVBE
Tevbe sûresi 129 (yüzyirmidokuz) âyettir. 128 ve 129. âyetler Mekke’de diğerleri Medine’de inmiştir. 104. âyet tevbe ile ilgili olduğu için sûreye bu isim verilmiştir. Sûrenin bundan başka birçok ismi olup en meşhuru Berâe’dir. Bu sûrenin Enfâl sûresi’nin devamı veya başlı başına bir sûre olup olmadığı hakkında ihtilâf olduğu için başında Besmele yazılmamıştır.
Hicretin dokuzuncu yılında Hz. Ebu Bekir hac emîri olarak tayin edilmiş ve müslümanlar hacca gönderilmişti. Bu sûre inince Resûlullah (s. a.) Allah’ın emirlerini hacdaki insanlara tebliğ etmesi için Hz. Ali’yi görevlendirdi. Hz. Ali hac kafilesine ulaştığında Hz. Ebu Bekir “Amir olarak mı geldin yoksa memur olarak mı?” diye sordu; Hz. Ali sadece sûreyi Mekke’de hacılara tebliğ ile me’mûr olduğunu bildirdi.
Hz. Ali bayramın birinci günü Akabe Cemresi yanında ayağa kalkarak kendisinin Peygamber tarafından gönderilmiş bir elçi olduğunu bildirdi ve bir hutbe okudu sonra da bu sûrenin başından 30 veya 40 âyet oku¤¤¤¤¤ dedi ki: “Dört şeyi tebliğe memurum: 1. Bu yıldan sonra Kâbe’ye hiçbir müşrik yaklaşmayacak 2. Hiç kimse çıplak olarak Kâbe’yi ziyâret etmeyecek 3. Müminden başkası cennete girmeyecek 4. Müşrik kabileler tarafından bozulmamış antlaşmalar antlaşma süresinin sonuna kadar yürürlükte kalacak.”
10-YÛNUS
Yunus sûresi 109 (yüzdokuz) âyet olup 40 94 95 ve 96. âyetler Medine’de diğerleri Mekke’de inmiştir. 98. âyette Hz. Yunus’un kavminden bahsedildiği için sûreye bu ad verilmiştir. Mekke halkı kendi içlerinden bir adamın peygamber olabileceğine inanamıyorlar ve: “Allah Ebû Tâlib’in yetimi Muhammed’den başka bir peygamber bulamadı mı?” diyorlardı. Hiç olmazsa hatırı sayılır zengin ve makam sahibi birisinin peygamber olmasını daha uygun görüyorlardı. İşte bunun üzerine bu sûre inmiştir.
11-HÛD
Hûd sûresi 123 (yüzyirmiüç) âyet olup 12 17 ve 114. âyetler Medine’de diğerleri Mekke’de inmiştir. 50 - 60. âyetlerde Arabistan halkına gönderilmiş peygamberlerden biri olan Hûd (a. s.)’ın hayatından bahsedildiği için sûreye bu isim verilmiştir. Yunus sûresinden sonra inmiş olup onun devamı niteliğindedir. İtikada ait esasları Kur’an’ın mucize oluşunu ahiretle ilgili meseleleri sevap ve cezayı ve Hz. Hûd’dan başka Nuh Salih İbrahim Lût Şuayb ve Musa (a. s.) gibi peygamberlerin kıssalarını ihtiva etmektedir.
12-YÛSUF
Yusuf suresi 111 (yüzonbir) âyet olup 12 ve 3. âyetler Medine’de diğerleri Mekke’de inmiştir. Sûrenin başından sonuna kadar Yusuf Peygamber’den bahsedildiği için bu adı almıştır.
13-er-RA’D
Ra’d Sûresi 43 (kırküç) âyet olup Mekke’de mi Medine’de mi indiği hakkında ihtilaf vardır. Sûrenin muhtevası göz önüne alınırsa Mekke’de indiğini söyleyenlerin görüşü biraz daha ağırlık kazanır. Sûrenin onüçüncü âyetinde gök gürültüsü manasına gelen “er-Ra’d” kelimesi zikredildiği için sûreye bu ad verilmiştir.
14-İBRÂHİM
İbrahim sûresi 52 (elliiki) âyet olup 28 ve 29. âyetler Medine’de diğerleri Mekke’de inmiştir. 35-41. âyetler Hz. İbrahim’in duasını ihtiva ettiği için sûreye bu ad verilmiştir.
15-el-HİCR
Hicr sûresi 99 (doksandokuz) âyet olup 87’si Medine’de diğerleri Mekke’de inmiştir. Hicr bir yer adıdır. 80-84. âyetlerde Hicr’den bahsedildiği için sûreye bu ad verilmiştir.
16-en-NAHL
Nahl sûresi 128 (yüzyirmisekiz) âyet olup son üç âyeti Medine’de diğerleri Mekke’de inmiştir. 68. âyette bal arısından söz edildiği için sûreye bu ad verilmiştir.
17-el-İSRÂ
Mekke’de nâzil olmuştur. Ancak 26 32 33 ve 57. âyetlerle 73 ilâ 80. âyetlerin Medine’de indiği rivayet edilmektedir. 111 (yüzonbir) âyettir. “İsrâ” kelimesi geceleyin yürümek manasına gelir. Hz. Peygamber’in Mi’rac mucizesinin Mekke’den Kudüs’e kadar olan kısmı bu sûrede anlatıldığından sûre “İsrâ” adını almıştır.
18-el-KEHF
Kehf sûresi 110 (yüzon) âyettir. Mekke’de nâzil olmuştur. Ancak 28. âyetin Medine’de nâzil olduğu rivayeti de vardır. Sûre bu adı içinde söz konusu edilen ve “mağara arkadaşları” demek olan “Ashâb-ı Kehf”den almıştır.
19-MERYEM
Meryem sûresi 98 (doksansekiz) âyet olup Mekke’de nâzil olmuştur. Bazı tefsircilere göre 58. âyet bazılarına göre de 71. âyet Medine’de nâzil olmuştur. Bu sûre diğer bahisler yanında özellikle Hz. Meryem’den ve onun Hz. İsa’yı dünyaya getirmesinden bahsetmesi sebebiyle “Meryem sûresi” adını almıştır.
20-TÂ-HÂ
135 (yüzotuzbeş) âyet olup Mekke’de nâzil olmuştur. Sûre ismini başındaki Tâ-Hâ harflerinden almıştır. Hz. Ömer’in bu sûre vesilesiyle müslüman oluşu İslâm tarihinin önemli bir hatıra sayfasıdır. Olay kısaca şöyledir: İslâm’ın yaman bir düşmanı olan Hattâb oğlu Ömer Resûlullah’ı öldürme vazifesini üstlenmiş ve bu iş için yola çıkmıştı.
Ancak yolda kız kardeşi Fatıma ile eniştesi Saîd’in müslüman olduğunu öğrenince önce onların işini bitirmeye karar verdi. Tâ-Hâ sûresini okumakta olan karı-koca Ömer’in geldiğini görünce Kur’an sayfalarını sakladılarsa da Ömer onları duymuştu. Okuduklarını görmek istediğini söyledi. İnkâr etmeleri üzerine Saîd’e saldırdı.
Kendisine mâni olmak isteyen Fatıma’yı tokatladı. Yüzlerinden kanlar akan Fatıma cesarete gelerek müslüman olduklarını açıkça söyledi. Kardeşinin haline acıyan Ömer bu sefer yumuşak bir sesle okuduklarını tekrar istedi. Tâ-Hâ sûresinin yazılı bulunduğu sayfaları okuyunca Kur’an’ın mucizeli tesirinden nasibini alarak Resûlullah’ın huzuruna gitti ve müslüman oldu.
21-el-ENBİYÂ
Enbiyâ sûresi 112 (yüzoniki) âyettir ve Mekke’de nâzil olmuştur. Başka konular yanında bilhassa bazı peygamberler ve onların kavimleriyle olan münasebetlerinden bahsettiği için Enbiyâ (Peygamberler) sûresi adını almıştır.
22-el-HACC
Sûre 78 (yetmişsekiz) âyettir. Müfessirlerin çoğunluğuna göre 19. âyetten itibaren 6 âyet Medine’de diğerleri Mekke’de nâzil olmuştur. Bu sûrede hac farizasının daha önce Hz. İbrahim tarafından başlatıldığından ve Hz. Muhammed (s. a.) tarafından da devam ettirildiğinden bahsedildiği için sûreye “Hac sûresi” denilmiştir.
23-el-MÜ’MİNÛN
118 (yüzonsekiz) âyet olup Mekke’de nâzil olmuştur. Özellikle ilk âyetlerinde kurtuluşa eren müminlerin ibadetlerinden ahlâki yaşayışlarından ve nâil olacakları uhrevî nimetlerden bahsedildiği için sûre “el-Mü’minûn” adını almıştır. Nitekim Abdullah b. Abbas’tan rivayet edilen bir hadiste Hz. Peygamber (s. a.) bu âyetlerin inzâlini müteakip “Bana on âyet indi ki durumu bunlara uyan cennete gidecektir” buyurdu ve bu sûrenin ilk on âyetini okudu.
24-en-NÛR
64 (altmışdört) âyetten ibaret olan sûrenin tamamı Medine’de nâzil olmuştur. “Nûr âyeti” diye bilinen 35. âyette Allah’ın gökleri ve yeri aydınlatan nûrundan bahsedildiği için “Nûr sûresi” adını almıştır.
25-el-FURKAN
Bu sûre Mekke’de nâzil olmuştur sadece üç âyetinin (68 69 70) Medine’de nâzil olduğu hakkında bir rivayet vardır. 77 (yetmişyedi) âyettir. Sûre adını ilk âyetinde geçen “el-furkan” kelimesinden alır. “Furkan” hakkı bâtıldan ayırdeden demektir ve Kur’an-ı Kerim’in isimlerindendir.
26-eş-ŞUARÂ
Mekke’de nâzil olan bu sûre 227 (ikiyüzyirmiyedi) âyettir. 224 225 226 227. âyetleri (dört âyet) Medine’de nâzil olmuştur. “Şuarâ” şairler demektir; 224. âyetinde şairlerden sözedildiği için sûre bu ismi almıştır. Muhaliflerin Kur’an’a karşı ileri sürdükleri iddialarından biri de onun bir şair tarafından meydana getirilmiş olduğu idi. İşte Kur’an Hz. Peygamber’in irşadı ile daha önceki peygamberlerin irşadlarının özde birleştiğini ve Kur’an’ın bir şair eseri olmadığını isbat ederek bu iddiayı çürütmekte ve reddetmektedir.
27-en-NEML
Bu sûre Mekke’de nâzil olmuştur. 93 (doksanüç) âyettir. “Neml” karınca demektir. 18. âyetinde Süleyman aleyhisselâmın ordusuna yol veren karıncalardan söz edildiği için sûre bu ismi almıştır.
28-el-KASAS
Bu sûre Mekke’de nâzil olmuştur. 85. âyetinin hicret esnasında Mekke ile Medine arasında 52 ilâ 55. âyetlerinin ise Medine’de nâzil olduğu rivayet edilmiştir. 88 (seksensekiz) âyettir. “Kasas” olaylar hikâyeler demektir. İsmini 25. âyetinden almıştır. Sûrenin başlıca konularını Hz. Musa’nın çocukluğundan itibaren hayatı mücadeleleri; tevhid ehlinnin zaferi ve dünya servetine güvenilmemesi teºkil etmektedir.
29-el-ANKEBÛT
Mekke’de nâzil olan bu sûre 69 (altmışdokuz) âyettir. “Ankebût” örümcek demektir. 41. âyetinde kâfirlerin işleri örümcek ağına benzetildiği için sûre bu ismi almıştır.
30-er-RÛM
17. âyeti hariç sûrenin tamamı Mekke’de nâzil olmuştur. 60 (altmış) âyettir. İranlılarla yapılan savaşta yenilmiş olan Rumların (Bizanslıların) tekrar galip gelecekleri anlatıldığından sûreye bu isim verilmiştir.
31-LOKMAN
Mekke’de nâzil olmuºtur. 27 28 ve 29. âyetlerinin Medine’de nâzil olduğu da rivayet edilmiştir. 34 (otuzdört) âyettir. Hz. Lokman’ın kıssasını anlattığı için bu adı almıştır.
32-es-SECDE
Adını 15. âyette geçen kelimeden alan bu sûre Mekke’de nâzil olmuştur. 18 19 ve 20. âyetlerinin Medine’de nâzil olduğu da rivayet edilmiºtir. 30 (otuz) âyettir.
33-el-AHZÂB
Medine’de nâzil olmuştur. 73 (yetmişüç) âyettir. “Ahzâb” “hizb”in çoğuludur. Topluluk gurup bölük parti gibi manalara gelir. Her gün mutad olarak devam edilen dua demetine Kur’an cüzünün dörtte birine de hizip denir. Bu sûrede müslümanlara karşı savaşmak üzere birleşen Arap kabilelerinden bahsedildiği için bu isim verilmiştir.
(Rivayete göre bir takım ileri gelen müşrikler “Uhud” savaşından sonra Medine’ye gelmişler münafıkların lideri Abdullah b. Übeyy’in evine misafir olmuşlardı. Hz. Peygamber bunlara kendisiyle görüşmek üzere emân vermişti.
Bu görüşme esnasında Resûlullah’a: Sen bizim taptıklarımızı diline dolamaktan vazgeç “onlar menfaat sağlayabilir şefâat edebilir” de biz de seni Rabbinle başbaşa bırakalım dediler. Orada bulunan müslümanların canları sıkıldı onları öldürmek istediler. Bunun üzerine verilmiş olan emânın bozulması konusunda Allah’tan korkmalarını ve kâfirler ile münafıkların sözlerine boyun eğmemelerini Resûlullah’ın şahsında müminlerden isteyen 1. âyet nâzil oldu.
34-SEBE’
Mekke’de nâzil olmuştur. 54 (ellidört) âyettir. Yalnız 6. âyeti Medine’de inmiştir. Sûre adını Yemen’de bir bölge veya kabile ismi olan Sebe’ kelimesinin geçtiği 15. âyetten alır.
35-FÂTIR
Mekke’de nâzil olmuştur 45 (kırkbeş) âyettir.
36-YÂSÎN
Sûre ismini iki harften ibaret olan ilk âyetten almıştır. Mekke’de inmiştir. 83 (seksenüç) âyettir. Sûreye isim olarak verilen “yâsîn”in genellikle “Ey insan!” manasına geldiği kabul edilir. Bununla kasdedilen Hz. Peygamber’dir. Yâsîn sûresi Kur’an’ın kalbi kabul edilmiş ve müslümanlar arasında ayrı bir önem kazanmıştır. Fazileti hakkında hadisler vardır.
37-es-SÂFFÂT
Adını saf tutmuş meleklere işaret eden ilk âyetten alan ve kâinattaki güçlerden söz eden bu sûre Mekke’de inmiştir. 182 (yüzsekseniki) âyettir. İlk üç âyette saf tutmuş meleklere bulutları sevk ve idare eden güce zikri yapan dile yahut insana yemin edilerek Allah’ın bir olduğu gerçeği ortaya konmuştur.
38-SÂD
Kamer sûresinden sonra Mekke’de inmiştir 88 (seksensekiz) âyettir. İsmini birinci âyette yer alan Sâd harfinden alır.
39-ez-ZÜMER
Mekke’de nâzil olmuştur. 75 (yetmişbeş) âyettir. Yalnız 53 - 55. âyetler Medine’de inmiştir. Adını 71 ve 73. âyetlerde geçen mümin ve kâfirlerin oluşturduğu topluluklar anl¤¤¤¤¤ gelen “zümer” kelimesinden almıştır.
40-el-MÜ’MİN
Aynı zamanda Gâfir adını da taşıyan bu sûre 85 (seksenbeş) âyettir. 56 ve 57. âyetleri Medine’de inmiştir. Adını Firavun ailesinden inanan bir kişinin vasıflarının sayıldığı 28 - 45. âyetlerden alır.
41-FUSSILET
Adını 3. âyette geçen “fussılet” kelimesinden almıştır. Secde Hâ Mîm ve Mesâbih adları ile de anılan bu sûre Mekke’de inmiştir. 54 (ellidört) âyettir.
42-eş-ŞÛRÂ
Mekke’de nâzil olan bu sûre 53 (elliüç) âyettir. Yalnız 23 - 26. âyetleri Medine’de inmiştir. Adını 38. âyette geçen ve müslümanların işlerini aralarında danışma ile yapmalarının gereğini bildiren Şurâ kelimesinden almıştır.
43-ez-ZUHRUF
Zuhruf altın ve mücevher anl¤¤¤¤¤ gelir. Sûrede bunlardan söz edildiği ve Allah’ın insana sahip olduğu altın ve mücevherle değil inanç ve davranışlarına göre değer verdiği anlatıldığı için sûre bu adla anılmıştır. Mekke’de inmiºtir ve 89 (seksendokuz) âyettir.
44-ed-DUHÂN
Mekke’de inen bu sûre 59 (ellidokuz) âyettir. Adını onuncu âyette geçen ve duman manasına gelen “duhan” kelimesinden almıştır.
45-el-CÂSİYE
Mekke’de inmiştir. 37 (otuzyedi) âyettir. Adını 28. âyette geçen ve kıyamette diz üstü çökenleri anlatan “câsiye”den almıştır. Bu sûreye şerîat ve dehr sûresi de denilmiºtir.
Devamı Aşağıda